De naam is afgeleid van het Latijnse "tres-menses", wat het graan van de "drie maanden" betekent, omdat het normaal gesproken in de lente (maart) wordt gezaaid en in juni na ongeveer drie maanden wordt geoogst. Timilia-meel wordt geproduceerd met behulp van oude stenen molens, volgens oude tradities; het is een halfvolkoren meel dat weinig gezeefd is, het bevat veel sporenelementen van de kiem en de zemelen; het heeft een hoge eiwitwaarde en een lage glutenindex. Dit meel is zeer geschikt voor de productie van pasta en brood, in combinatie met andere Siciliaanse griesmeelsoorten, en moet binnen een relatief korte tijd (ongeveer 8 maanden) worden geconsumeerd om zijn organoleptische kwaliteiten niet te verliezen. Timilia-meel heeft na het malen een grijsachtige kleur, anders dan de commerciële meelsoorten waaraan we meestal gewend zijn; de voedingsmiddelen die voortkomen uit het gebruik van dit meel zijn volkorenbroden of donkere broden en pasta's, zo genoemd vanwege de karakteristieke donkere kleur van het deeg en de kruim. Het typische brood dat met dit bijzondere meel wordt gemaakt, heet "Pane nero di Castelvetrano", afkomstig uit een klein gelijknamig dorp in de provincie Trapani. Het brood van Timilia-meel is zeer geurig, met een goede voedingswaarde en dankzij het gebruik van zuurdesem (natuurlijke gist) heeft het een lange houdbaarheid, het blijft enkele dagen zacht en geurig. Dankzij de inzet van de producenten wordt dit meel al geruime tijd ook gebruikt voor de productie van verse en gedroogde ambachtelijke pasta. Een product met een intense en uitgesproken smaak dat goed samengaat met de rijke sauzen vol geschiedenis en cultuur van de Siciliaanse keuken.